Editie VII: Over wandelen als onderzoeksmethode voor het reflecteren op werk
Jules Coumans studeerde afgelopen juli succesvol af aan de afdeling Fine Arts van het Maastricht Institute of the Arts. Vlak voor zijn eindexamen trok hij een maand door de oerwouden en rurale nederzettingen van Colombia. Zijn veilige Maastrichtse haven ingeruild voor de Colombiaanse jungle, brachten hem al wandelend tot reflectie op zijn leven en werk als aanstormend kunstenaar. Jules geeft ons “…Just a momentary glimpse of an ever changing world.”
Klik op de cover voor de volledige bijdrage.
Editie VI: Over wandelen als onderzoeksmethode voor het maken van werk
Vorig jaar zijn we tijdens de eerste Lockdown met een aantal edities Wandelingen in stilte begonnen. Bespiegelingen over de situatie, het kunstenaarschap en wel en wee van 19 eindexamenstudenten Fine Arts van de Kunstacademie Maastricht, inmiddels allemaal afgestudeerd.
Dit jaar hoefden we de wandelingen niet meer in stilte te doen, maar hebben we onder begeleiding van een aantal ENCI-gebied-deskundigen het gebied en omgeving St. Pietersberg bezocht met 10 eindexamenstudenten en een aantal kunstenaars van ‘OVERGANGSZONE’.
Voor een aantal van deze studenten is de natuur een rijke inspiratiebron, en is in het bijzonder wandelen een belangrijke onderzoeksmethode in relatie tot hun werkproces en artistieke praktijk.
Van hen presenteren wij graag hun essay, waarin zij de relatie leggen tussen natuur, wandelen en werk: Beatrice Pittman, Lucas van Veghel en Josha Versteegh. Klik hier voor hun bijdragen.
Ook deze studenten zijn met de overige zeven inmiddels succesvol afgestudeerd. Samen met de 19 jonge kunstenaars van vorig jaar hebben zij hun werk afgelopen week gepresenteerd op de Kunstacademie/ Maastricht Institute of the Arts. Klik hier voor meer achtergrond over hun werk.
Dit is een kleine nieuwsbrief voor de vakantie. Half augustus komen we bij jullie terug en hopen wij het ‘Festival of Imagination’ aan te kondigen, dat gepland staat op zaterdag 18 september. Deze keer LIVE in de ENCI-groeve.
Namens de redactie,
Krien Clevis
Curator ‘OVERGANGSZONE’
https://overgangszone.nl/
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
Editie V: Spiegeling: over de geschreven wandelingen van kunststudenten in het ENCI-gebied
Sinds afgelopen mei nemen we de lezers mee in een reeks wandelingen in stilte; artistic walks in stilte gemaakt door eindexamenstudenten Fine Arts van de kunstacademie Maastricht in Corona-tijd. Bespiegelingen over de situatie, hun kunstenaarschap en hun zijn, ‘geschreven wandelingen’ zoals Ellis Driessen dat zo mooi uitdrukt.We zijn jullie lezers enorm dankbaar voor alle leuke reacties, die jullie sturen. Van “wat bijzonder!” tot “mooi!” en: “Meanderende bezinnende verhalen, en betekenis.” (Martine de Rooij). Een paar wil ik graag met jullie delen:
“Interessant stuk van Luca Claveau over de openbare ruimte en skaters, zou interessante gesprekspartner kunnen zijn in dialoog over wat New Babylon zou inhouden als iedereen zijn ruimte kan manipuleren naar zijn/haar eigen wensen.” (Kim van der Horst)
“Wat een goed initiatief, en tot wat een nieuwe, toch wel wezenlijk nieuwe inzichten leiden de wandelingen. De studenten bevragen in feite het fundament van hun kunstenaarschap en hun visie op en rol in de wereld. Mooie opmerkingen van Jeremy Bronswijk: “Waarom ik een atelier zo nodig heb, het is niet alleen een werkruimte voor mij, maar ook een leefruimte voor het werk zelf”, en: “Echter besef ik me nu dat het hart van mijn werk, dat ene punt waarvan alles uiteindelijk komt, een liefde voor muziek is.” (Lidewij de Koekkoek)
De vijfde editie is een special. We sluiten de reeks af met het essay van Ellis Driessen (SPIEGELING – een geschreven wandeling). Sinds haar derde studiejaar zet zij het wandelen is als methode binnen artistiek onderzoek. In eerste instantie om haar heil te zoeken in de natuur, maar al opgaande in die natuur ging ze intenser en anders kijken, en werden de wandelingen als het ware inkeringen, bespiegelingen van haarzelf.
Jean-Jaccques Rousseau (1712-1778) wandelde niet om zichzelf terug te vinden in zijn eigen, volkomen identiteit, maar om de mens van vroeger, de eerste mens in zichzelf terug te vinden. Door eindeloze eenzame wandelingen over woest terrein, ver van de wereld, slechts in gezelschap van de bomen en de dieren, wilde hij in zichzelf de eerste (absoluut primitieve) mens herontdekken (in: F. Gros: Wandelen, 2013).
Ellis en haar medestudenten hebben hopelijk nog een lange en mooie weg te gaan, en hopelijk hebben de interne bespiegelingen hen een stuk op weg geholpen.
Voor deze vijfde editie hebben we Christian Ernsten, bekend van zijn Walking Seminar, bereid gevonden een review te schrijven over de reflecties van de studenten en wat ze kunnen bijdragen in de ervaring van het ENCI-gebied.
Met gepaste trots presenteer ik de laatste twee bijdragen van Ellis Driessen en Christian Ernsten. Klik hier voor de bijdragen.
3 Juli is een bijzondere dag. De eindexamententoonstelling zou vandaag zijn opengaan voor het publiek. Door de corona-omstandigheden is deze verplaatst naar november. Maar houd de website van de Kunstacademie Maastricht in de gaten, opdat jullie in het najaar alsnog het werk van deze 20 kunstenaars kunnen aanschouwen. ‘OVERGANGSZONE’ wil een podium bieden voor deze kersverse kunstenaars en ze stimuleren hun weg verder te bewandelen.
Dit is de laatste nieuwsbrief voor de vakantie. In september zijn we er weer en hopen we jullie onze nieuwe activiteit in het najaar te kunnen aankondigen. Deze keer hopelijk LIVE in het ENCI-gebied.
Namens de redactie,
Krien Clevis
Curator ‘OVERGANGSZONE’
https://overgangszone.nl/
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
Editie IV: De kunstenaar: van persoonlijke wandelgang tot kunstwerk
De vierde editie gaat over de kunstenaar, de mens en het gevoel. Hoe gaat hij/zij om met bepaalde situaties die hem/haar zijn overkomen, of de situatie waarin we nu allemaal verkeren? Wat gaat er door hem heen, wat voelt zij? Waarin is zij gefascineerd en wat doet zij om die fascinatie tot nieuw leven te wekken? Het kunstwerk is dan het uiteindelijke resultaat, waarin elke situatie en alle gevoelens verwerkt zijn.
Andrea Dautzenberg, Boris Dieleman, Felies Koetloe, Tim van Wijk, Quinn Zeljak laten ieder op een eigen manier zien hoe ze een situatie meester maken en het bijzondere tot werk maken. Andrea bespiegelt in haar poppenhuizen de pijnlijke verhuizing van haar opa en haarzelf. Tim schrijft “gevoel hebben we ook allemaal, maar we hebben geen idee hoe dat voelt voor een ander”. Felies wil “de kleine kwetsbare dingen uitvergroten en zichtbaarder maken”. Boris beschrijft hoe “de emoties door hem heen gieren”, wanneer hij met nieuw papier aan de slag gaat. En tenslotte laat Quinn met haar Wunderkammer haar publiek verwonderen met gebroken associaties.
Hier zijn ze dan: Andrea Dautzenberg, Boris Dieleman, Felies Koetloe, Tim van Wijk en Quinn Zeljak.
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
Editie III: Meta-kijken: inzoomen, vertragen, tijdkijken, van boven en beneden kijken, naar binnen kijken en opnieuw kijken
Het is eigenlijk niet nieuws, wat ons zo eigen is geworden in Corona-tijd. Wandelen is van alle tijden. Kleine en grote denkers wandel(d)en. De cynici, Kant, Rousseau, Thoreau, Nietzsche, Rimbaud, Ghandi e.a. hadden het wandelen nodig hadden om tot hun inzichten te komen. Voor de Franse filosoof Frédéric Gros (1965) is herhaling de kern van het wandelen. Die herhaling maakt de gedachten vrij. Het ritmisch voortbewegen bevordert bovendien de ontwikkeling van een verhaal. Volgens Gros: ”Wandelen is ook breken met de wereld, een terugkeer naar de natuur, naar een ander ritme. Wandelen is een manier van de dingen ter discussie stellen.”
Deze derde editie gaat over een nieuwe generatie lopende denkers. Zij wandelen om scherper te observeren: ze zoomen in en kijken in lagen, vertragen en kijken de tijd af, ze kijken van boven naar beneden en vice versa, ze kijken naar binnen en kijken opnieuw. Dit meta-kijken helpt hen tot nieuwe inzichten en visies te ontwikkelen op het menszijn en hun kunstenaarschap.
Kijkt u met ons mee?
Met genoegen presenteer ik Yael Gabay, Cassidy Maclear, Lukas Malzan, Ronja Terwindt en Louisa Vergozisi.
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
Editie II: Wandelingen in het hoofd: waar plek tot beeld transformeert.
Je kent het wel; je wandelt urenlang door de natuur, en als je thuis bent heb je het gevoel alsof je een enorme reis hebt gemaakt. Je bent weg geweest en hebt veel meegemaakt, maar waar je precies was, weet je niet meer. Hele taferelen hebben zich afgespeeld, je hebt ontdekkingen gedaan en beslissingen gemaakt, je kunt weer verder. Deze droomwandelingen zijn essentieel voor het hoofd, daar waar de creativiteit ontstaat.
In deze tweede editie Artistic Walks presenteren we een aantal wandelingen in het hoofd; wandelingen die ervoor zorgen een plek anders te zien, te componeren, die beelden laten ontstaan.
De vijf jonge kunstenaars laten elk op een andere manier zien hoe zij zich plekken in de natuur toe-eigenen en wanneer een idee ontstaat om uit te werken tot een beeld, of wellicht het beeld er al is.
Met genoegen presenteer ik Luca Claveau , Anneke Haane , Merlin Kater, Famke Storms en Myrthe Triepels.
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
Editie 1: De openbare ruimte als plaats van onderzoek: het ENCI-gebied voor lichaam en geest
Sinds afgelopen jaar april doen studenten van de Kunstacademie Maastricht onderzoek in de overgangszone en het verdere gebied daarbuiten. Dat doen zij in het kader van hun eindexamen, waarbij zij getraind worden in presentaties en reflectie erop, binnen de context van het ENCI-gebied. Ook dit jaar stond een tweedaagse workshop gepland voor de 20 eindexamenkandidaten van Fine Arts. Deze workshop stond in het teken van wandelen als onderzoeksmethode, waarbij de Walking Seminar van Christian Ernsten uitgangspunt vormde voor een aantal geplande wandelingen in stilte in het ENCI-gebied. Christian zou daartoe op maandag 16 maart jl. een lezing geven op de academie en vervolgens zouden we ons in twee groepen laten leiden door de overgangszone en het ENCI-gebied, resp. o.l.v. Nico Merken (SOME) en Joep Vossebeld. De tweede dag zou in het teken staan van het noteren en beschrijven van observaties. De wandeling dient hier als aanleiding tot reflectie, als een soort ‘inkering’ naar het eigen werk en onderzoek.
Op maandag 16 maart jl. ging de lock-down in. Wat we toen nog niet goed konden overzien, is nu een feit. De maatregelen rondom het Coronavirus schakelden plotsklap ons sociale en culturele leven uit. Voorgenomen activiteiten van ‘OVERGANGSZONE’ in juni zijn opgeschort tot nader te bepalen datum. Studenten hebben hun ateliers op de academie verlaten en werken thuis in stilte. Ook de wandeling moest in stilte verlopen, maar nu ook nog individueel. Studenten worden online begeleid, zo ook de reflecties.
Na weken van over-en-weer mailverkeer, beeldbellen en WhatsAppen, verschijnen de eerste resultaten. Die zijn werkelijk verbluffend! Ik lees prachtige verslagen, observaties van de natuur, bespiegelingen op de huidige situatie en reflecties op het eigen werk. Ik ben blij verrast. Stuk voor stuk hebben deze studenten hun kans gegrepen om alles uit de situatie te halen en te laten zien wat er in hun leeft en waar het hen om gaat. Zichtbaarheid is in deze tijd belangrijker dan ooit, dat geldt voor de gehele kunst- en cultuursector en in het bijzonder voor eindexamen-studenten in de kunsten.
Wij van ‘OVERGANGSZONE’ hebben het idee gevat om al deze 20 verhalen te bundelen en deze als een soort Artistic Walks te publiceren op onze website. In vijf edities zullen wij om de twee weken een aantal verhalen op de TIJDlijn plaatsen en met dezelfde regelmaat een nieuwsbrief verspreiden om deze onder de aandacht te brengen. We nemen jullie mee door het ENCI-gebied, maar ook door andere bijzondere natuurgebieden in Maastricht en Zuid-Limburg, zoals de lage Fronten of de Brunssummerheide. We laten jullie ontdekken hoe een plek in de natuur wordt toegeëigend, wanneer een idee ontstaat om uit te werken tot een beeld. We laten jullie meekijken met de jonge kunstenaars, hoe zij kijken en waar dat kijken toe leidt. En we geven jullie een blik in hun verbeeldingswereld, op gang gebracht door wandelingen in stilte.
In de editie presenteer ik met genoegen de bijdragen van Jeremy Bronswijk, Judith Reijnders en Christy Westhovens.
Klik op de covers voor de volledige bijdragen.
