• English
  • Language

    • Nederlands
    • English

Artistic Research in Situ

Artistic Research in Situ; het ENCI-gebied als basis voor nieuwe onderzoeksmethoden vanuit de kunsten. Studiejaar 2024 – 2025, periode 3 (10 februari – 23 april, 10 weken)
Abstract en doel
Artistic Research in Situ (ARiS) is een interdisciplinaire minor voor zowel kunststudenten als studenten van andere disciplines binnen het HBO, aangeboden door het Maastricht Institute of Arts (Zuyd University of Applied Science) in samenwerking met het Lectoraat What Art Knows. Doel is enerzijds het ontwikkelen van artistieke onderzoeksmethoden en -vaardigheden voor studenten die niet of nauwelijks hiermee in aanraking zijn geweest (verbredend), en anderzijds het verdiepen van artistiek onderzoek op locatie, voor studenten die dit verder in hun artistieke praktijk willen ontwikkelen en implementeren (verdiepend). In deze opleidingsoverstijgende minor staat de verbinding met de omgeving in situ centraal en in het bijzonder met het complex gelaagde ENCIgebied. De bedoeling van deze minor is om het gebied bottom-up vanuit haar initiële kansen en mogelijkheden te onderzoeken. Daarvoor worden wandel- en zintuigelijke methoden ingezet om dit complex gelaagde landschap vanuit verschillende perspectieven te onderzoeken, het gebied (opnieuw) in kaart te brengen, nieuwe vragen te formuleren en het gebied te activeren in het transformatieproces naar de toekomst.

Deze transformaties bestrijken de volgende gebieden:
1. Ontwikkeling en Onderzoek,
2. Industrie en Mens,
3. Natuur en Ecologie.


Daarbij wordt met partijen samengewerkt, die zowel eerder onderzoek in het gebied hebben gepleegd, als bijzondere artistieke en/of etnografische methoden hebben ontwikkeld om dit soort gebieden en onderwerpen te onderzoeken. Dit met de bedoeling dat studenten kennis nemen van en leren over het complexe gelaagde ENCI-gebied, verschillende onderzoeksvaardigheden krijgen geleerd, hun eigen onderzoeksvragen kunnen formuleren en belangrijkste: van meet af aan hun eigen onderzoekstraject ontwikkelen (relevant voor hun eigen vakgebied) binnen de genoemde aangereikte onderzoekskaders. Belangrijk is dat de studenten een collaboratieve houding hebben binnen hun onderzoek en de bereidheid tonen om hun onderzoeksresultaten te delen. De uiteindelijke resultaten van onderzoek en werk worden aan het einde van de pilot gepresenteerd in beeld en woord, en getoond via een onderzoekslogboek en website. 
Inhoud
De minor Artistic Research in Situ (ARiS) is interdisciplinair, en zowel verbredend als verdiepend. Verbredend in de zin dat deze openstaat voor studenten die artistiek onderzoek willen ontwikkelen als methode voor hun eigen praktijk, en verdiepend voor die studenten die reeds in aanraking zijn geweest met artistiek onderzoek en dit verder in hun artistieke praktijk willen ontwikkelen en implementeren. Het is een opleidingsoverstijgende minor kunstenbreed en tevens verbindend tussen de opleidingen Fine Arts, Design en Education en iArts (als een van de Spectrum-projecten voor 2de jaars). Tenslotte wil de minor met nadruk openstaan voor alle opleidingen binnen Zuyd en daarbuiten (hogeschool en universitair) en ziet zij artistieke onderzoeksmethoden als interdisciplinaire en innovatieve manier om een complex, gelaagde plaatsen, zoals het ENCI-landschap gezamenlijk te onderzoeken.

In deze minor, die wordt aangeboden in periode 3 (februari – eind april, studiejaar 2024-2025), staat de verbinding met de omgeving (in situ) centraal en in het bijzonder het ENCI-gebied. Dit bijzondere gebied vormt de basis voor nieuwe onderzoeksmethoden vanuit de kunsten, en in het bijzonder sensory methods zoals walking om complexe, gelaagde landschappen (zoals het ENCI-gebied) te verkennen, in kaart te brengen en op te reflecteren. Het ENCI-gebied wordt getekend door een jarenlang transformatieproces dat, geworteld in de geschiedenis – de mergelafgraving en cement/ klinkerproductie vanaf 1926 – het landschap drastisch veranderd heeft, maar op paradoxale wijze ook bijzonder wetenschappelijk onderzoek en natuurontwikkeling heeft opgeleverd. Dat heeft er onder andere toe geleid dat hier de laatste Mosasaurus ‘Lars’ en een bijzondere vliegsoort ontdekt is, maar ook kunstenaars hebben de afgelopen jaar onderzoek gedaan in het gebied, zoals in het project ‘OVERGANGSZONE’. Nu de fabriek definitief is gesloten en het landschap tot nieuwe natuur is verklaard, ligt er een nieuwe uitdaging voor het gebied hoe dit verder te ontwikkelen. Vele partijen hebben zich reeds over het ENCI-gebied gebogen, en tot op de dag van vandaag spelen hierbij veel verschillende belangen een rol. Deze belangen geven het onderzoek een duidelijke urgentie en maatschappelijke relevantie, en betrokken partijen kunnen als ‘externe opdrachtgever’ of publiek een belangrijke rol spelen.

Het is niet de bedoeling van deze module om en het gebied te politiseren, maar juist om via artistiek onderzoek haar kansen en mogelijkheden te verkennen. Daarvoor worden wandel- en zintuigelijke methoden ingezet om dit complex gelaagde landschap vanuit verschillende perspectieven te onderzoeken, om het gebied in kaart te brengen, vragen te formuleren en het gebied te activeren in het transformatieproces naar de toekomst. Deze transformaties bestrijken de volgende gebieden: 1. Ontwikkeling en Onderzoek, 2. Industrie en Mens, en 3. Natuur en Ecologie. Er wordt gebruikt gemaakt van diverse soorten kennisproducties, waaronder ook embodied en local knowledge, de kunsten als kennisproductie (leidend). Daarbij wordt met partijen samengewerkt, die zowel eerder onderzoek in het gebied hebben gepleegd, als bijzondere artistieke en/of etnografische methoden hebben ontwikkeld om dit soort gebieden en onderwerpen te onderzoeken.

Studenten krijgen onderzoekskaders en -methoden aangereikt en worden gestimuleerd om zelf methoden te ontwikkelen en zelf hun onderzoekstraject te ontwikkelen. Van meet af aan worden studenten uitgedaagd om zelf onderzoek te doen en werk te maken, hetgeen ook begeleid wordt door een aantal (gast)docenten. Daarnaast worden bijna-wekelijkse wandelende collegereeksen (ENCI-WALKS) verzorgd door verschillende gastdocenten en deskundigen (wetenschap/kunst/design/ educatie en stakeholders), die het gebied vanuit bovengenoemde perspectieven belichten.

Centraal staat een workshop op locatie georganiseerd (in 2025) door Kamila Wolszczak (https://kamilawolszczak.com/), waarbij de ENCI-groeve als walking research site centraal staat. Studenten nemen hieraan actief deel en werken samen. Deze workshop staat tevens open voor andere studenten vanuit Zuyd tot een max. van 15 deelnemers (zie werkvorm 4.)

Daarnaast formuleren studenten hun eigen onderzoeksvragen en houden een onderzoekslogboek bij, dat wekelijks geëvalueerd wordt. Zowel een eigen als collectief logboek wordt van meet af aan ontwikkeld, in het proces meegenomen en begeleid, en dient als belangrijke reflexieve bron voor individueel en gezamenlijk onderzoek en werk. De studenten tonen voorts een collaboratieve houding binnen hun onderzoek en de bereidheid om hun onderzoeksresultaten te delen en te ontwikkelen tot een presentatie (relevant voor hun vakgebied), die de belichaming van hun onderzoek toont. Tenslotte werken de studenten aan een gezamenlijke publicatie, waarin hun bevindingen en resultaten worden getoond. Deze publicatie zal organisch bijgehouden worden op de website van ‘OVERGANGSZONE’, maar zal t.z.t. ook gebundeld worden in een papieren versie. Zo ontstaat er een ‘Living Archive’, waarmee we tevens de einddoelen van de module duidelijk willen maken. Studenten worden in het gehele proces begeleid door genoemde (gast)docenten en Krien Clevis. Eveneens worden er twee extra gastdocenten (Fine Arts, Design en Education) ingezet voor de onderwijsbegeleiding vanuit hun eigen afdeling. Krien Clevis is hoofdverantwoordelijke en hoofdonderwijsbegeleider voor het gehele onderzoek in situ. Zij doceert en begeleidt wekelijks alle studenten. Het eigen onderzoek en ontwikkelde werk worden tijdens de beoordeling van Blok 3 gepresenteerd in de vorm van een (door de studenten nader in te vullen) workshop/publieksmoment/tentoonstelling, georganiseerd door de studenten.
Workshop with Aliki van der Kruijs, March 2022. Photo: Krien Clevis
Werkvormen
1. Werkcolleges, wandelend research en presentaties van het onderzoek: het organiseren van wekelijkse ENCI-WALKS over het onderwerp, aangevuld met een aantal werkcolleges op de academie
2. Ontwikkelen van een eigen onderzoekstraject door de studenten, dat voortkomt uit eigen vraagstelling en eigen maakpraktijk dat eveneens begeleid wordt
3. Reflectiegesprekken en persoonlijke onderwijsbegeleiding (ter plekke): Krien Clevis (docent Artistic Research, hoofdverantwoordelijke ARiS) e.a. wekelijkse evaluatie onderzoekslogboek, en extra online gesprekken.
4. Centrale workshop in het ENCI-gebied (maandag, dinsdag en woensdag), waar alle studenten actief aan deelnemen
5. Presentatie van het eigen onderzoek en werk van de student in een daarbij adequate vorm en voor een relevant publiek
6. Documentatie eigen onderzoekslogboek en publicatie op de website

Ad 1: Collegereeks/ENCI-WALKS waarbij het ENCI-gebied als basis dient voor nieuwe onderzoeksmethoden vanuit de kunsten, en in het bijzonder sensory methods zoals walking, om complexe, gelaagde landschappen (zoals het ENCI-gebied) te verkennen, in kaart te brengen en op te reflecteren. Met o.a: Inge Dekkers en (PhD Socio-ecologische interacties en mens-natuurrelaties, Radboud Universiteit Nijmegen), Helen Verploegen (postdoc mens-natuurrelaties en waarde van natuur, Open Universiteit Heerlen), Miriam Sentler (beeldend kunstenaar & petrocultures researcher PhD, www.miriamsentler.com | www.deeptimeagency.com), Prof.dr. Ernst Homburg (emeritus hoogleraar geschiedenis van wetenschap en techniek, Universiteit Maastricht), Froukje de Boer (beeldend kunstenaar, MA Cartographies of the Vanishing Now, Den Bosch), Dr. John Jagt (paleontoloog en conservator Natuurhistorisch Museum Maastricht), Joep Orbons (archeoloog kalkgroeves Z.-Limburg), Joep Vossebeld (curator/schrijver en artistiek leider Odapark, Venray), Dr. Phil Klahs (bioloog, universitair docent, Faculty of Science and Engineering, Maastricht Science Programme, Universiteit Maastricht), en Natuurmonumenten. Onder begeleiding van Martine de Rooij (docent-onderzoeker, etnografische methoden), Remy Kroese (artistiek onderzoeker, cartopoloog) en dr. Krien Clevis (kunstenaar/ onderzoeker/curator) en in samenwerking met het Lectoraat What Art knows (https://whatartknows.nl/ , Kunstacademie Maastricht).

Ad 2: Artistiek onderzoek in deze minor is onderzoek dat plaatsvindt in en door het maakproces. Het zelf op pad en op zoek gaan, zelf actief onderzoek te doen en van meet af aan ook al meteen werk te ontwikkelen wordt afgewisseld met walks en workshops. Juist door zelf te doen en maken/uit te proberen/te experimenteren, wordt een actieve en reflexieve houding gestimuleerd en draagt het bij aan een gezamenlijke uitwisseling van onderzoekservaringen.

Ad 3: Onderwijs/Reflectiegesprekken docenten: Remy Kroesse (artistiek onderzoeker, cartopoloog) Dr. Krien Clevis (kunstenaar/onderzoeker/curator, hoofdverantwoordelijke ARiS, interdisciplinair onderzoek). Onderzoekslogboeken, zowel individueel als collectief worden wekelijks geëvalueerd. Elke maandag wordt voorafgaande aan de walk het collectief onderzoekslogboek geëvalueerd. Na de walks wordt met de studenten zowel in groepsverband als individueel hun ervaringen besproken. Op de maandagen dat er geen walks plaatsvinden worden de studenten begeleid op de academie/atelier. Studenten worden tevens extra begeleid door Remy en Krien, en daartoe worden tevens extra meetings op de academie georganiseerd en online-gesprekken.

Ad. 4: Centrale Workshop (2025) o.l.v. Kamila Wolszczak (kunstenaar-onderzoeker (https://kamilawolszczak.com/). Deze driedaagse workshop, Exploring Landscape Through Walking and Touch, is bedoeld om deelnemers onder te dompelen in locatiespecifieke artistieke onderzoeksmethoden, met de nadruk op wandelen als onderzoekspraktijk en tactiele betrokkenheid bij het unieke, gelaagde landschap van het ENCI-gebied. De workshop moedigt deelnemers aan om de zintuiglijke en materiële dimensies van openbare ruimtes te verkennen en te bemiddelen tussen menselijke en niet-menselijke elementen van de openbare ruimte. Het doel is om het inzicht in het maken van locatiespecifieke kunst te verdiepen door betrokken te raken met de verborgen verhalen en materiële geschiedenissen ingebed in het landschap. Studenten nemen allen actief deel. Deze workshop staat tevens open voor andere studenten v.u. Zuyd tot een max. van 15 deelnemers. Zie verder onder: Centrale workshop 2025

Ad 5: Tijdens de beoordeling van de minor presenteren de studenten het eigen onderzoek en werk, dat zij tijdens de minor ontwikkeld hebben. De presentatie vindt in een adequate vorm en op een geijkte plek plaats, die past bij de interesse en werkveld van de student (presentatie, performance, workshop, etc.). Ook nodigt de student relevante stakeholders, partners of ander publiek uit.

Ad 6: De studenten dienen hun eigen onderzoekstraject goed te documenteren, door wekelijks een logboek bij te houden in woord en beeld. Daarnaast wordt er gewerkt aan een collectief onderzoekslogboek, waarin gezamenlijke vraagstellingen staan en blijk geeft van een reflexieve groepsgeest. De onderzoeksresultaten, verwerkt in een reflectieverslag in woord en beeld, maken onderdeel uit van de beoordeling en samen met het collectieve logboek worden gepubliceerd op de website. Het definitieve reflectieverslag dient voor de beoordeling te worden ingeleverd.

N.B. Contacttijden zijn elke maandag, voorafgaande, tijdens en na de walks/workshops o.l.v. gastdocenten (of als er geen walks plaatsvinden ’s maandags op de academie). De walks vinden in principe in het ENCI-gebied plaats en starten met een voorbespreking (1 uur) en eindigen met een nabespreking (1 uur). Tijdstip van 12.00 – 18.00 u. (12.00 – 13.00 u. voorbespreking/ 13.00 – 17.00 u. walk/ 17.00 – 18.00 u. nabespreking = 6 u/w). M.u.v. begeleiding door mede-docenten (1x op dinsdag, 13.00 – 17.30 u. = 0,5 u/w.) en de driedaagse Centrale workshop (maandag, dinsdag, woensdag 9.00 – 17.00 u.) = 2,6 u/w), en extra online gesprekken/begeleiding door Krien Clevis en Martine de Rooij (5 u/w). Totale studentenuren = max. 14u/week. We verwachten dat de studenten voltijds met hun eigen onderzoek bezig zijn. De module is zo ingericht dat de studenten maximaal de tijd hebben om hun eigen onderzoek en werk te ontwikkelen en uit te voeren. Zie ook werkvorm 3.

Docenten en samenwerkingen
De minor is een onderzoeksatelier, ontwikkeld door de opleiding Fine Arts, Design & Educatie samen met het lectoraat What Art Knows. Het is een onderwijsvorm waarbij studenten deelnemen aan een interdisciplinair onderzoeksproject. De minor vindt plaats op verschillende locaties rondom het ENCI-gebied in Maastricht, waarbij verschillende externe stakeholders betrokken worden (o.a. Universiteit Maastricht, Radboud Universiteit Nijmegen, Natuurhistorisch Museum Maastricht, en andere lokale partners). Studenten uit verschillende (kunst)opleidingen van Zuyd Hogeschool en daarbuiten nemen deel.
Meewerkende docenten: Dr. Krien Clevis (kunstenaar/onderzoeker/curator, hoofdverantwoordelijke ARiS, interdisciplinair onderzoek), Martine de Rooij (docent-onderzoeker, etnografische methoden), Remy Kroese (artistiek onderzoeker, cartopoloog). Voor de rest wordt er gewerkt met een lijst van gastdocenten die iedere week een ENCI-WALK verzorgen (werkvorm 1), en is er een centrale workshop (werkvorm 4) o.l.v. 2 gastdocenten.
De samenwerking met Natuurmonumenten (NM) is evident, aangezien zij vanaf februari 2023 het gebied beheren. Samenwerking blijft beperkt tot openstelling bij de walks van John Jagt (Natuur-historisch Museum) en de Universiteit Maastricht en wordt gecombineerd met een korte introductie door Natuurmonumenten. Als tegenprestatie vraagt NM deelname van de studenten aan de jaarlijkse ‘Lammetjesdagen’ in maart.
Verder is het duidelijk dat we deze minor in samenwerking doen met het lectoraat What Art Knows (https://whatartknows.nl/, Kunstacademie Maastricht), en we haar ideëen over artistiek onderzoek uitdragen. Dit doen we door in nauw overleg met hen te opereren en indien nodig docenten die actief zijn in de onderzoeksgroep in ons team op te nemen.

Tevens draagt iArts (interdisciplinary Arts, https://www.zuyd.nl/en/programmes/interdisciplinary-arts) bij aan het programma en biedt de module aan als een van hun SPECTRUM-projecten. Dat zou kunnen inhouden dat de walks Engelstalig worden, indien hier buitenlandse studenten aan deelnemen.

Locatie(s):
ENCI-Gebied: ENCI-groeve, St. Pietersberg e.o. en specifieke locaties (w.o. het ENCI-hoofdkantoor en Hoffmannii) en de Kunstacademie – Herdenkingsplein 12/Kruisherengang 12, 6211 PW, Maastricht. Alle walks starten in het ENCI-gebied. Zie voor exacte locatie en tijd het Programma 2024-2025 Zie verder voor de minor: https://overgangszone.nl/artistic-research-in-situ/ en voor eerder onderzoek in het ENCI-gebied: https://overgangszone.nl/
Aanmelding
De minor wordt aangeboden door de Kunstacademie Maastricht. Het is een nieuwe minor en heeft zijn eigen cursuscode M-ABK-ZM002-24. Het inschrijven hiervoor gaat dus als volgt:
1) schriftelijk (incl. motivatiebrief van max. 500 w.) bij Krien Clevis,
2) de student moet zich inschrijven op de cursuscode M-ABK-ZM002-24 van KO3, uiterlijk 17 november.
3) de student vraagt toestemming aan de examencommissie om de minor te mogen volgen.
4) students van andere academies en instituties (ook buiten Nederland) registreer via Kies Op Maat. Contact: Krien Clevis: krien.clevis@zuyd.nl / 06-53938283

Bronnen
ENCI-terrein Maastricht : uitzonderlijk cultuurhistorisch belang | Nieuwsbericht | College van Rijksadviseurs​
Fabriekscomplex Eerste Nederlandse Cement Industrie te Maastricht - CRIMSON Historians and Urbanists (crimsonweb.org)
https://l-r-e.nl/participatiebijeenkomst/
https://www.enci-gebied.nl/
https://overgangszone.nl/kunst-onderzoek/
https://overgangszone.nl/artistic-research-in-situ/
https://walkingseminar.org/wp-content/uploads/2020/05/wandelkrant-def-screen.pdf
https://www.reinwardt.ahk.nl/lectoraat-cultureel-erfgoed/emotienetwerken/
https://www.reinwardt.ahk.nl/en/research-group-cultural-heritage/emotion-networking/
Voorafgaande en opvolgend de diverse ENCI-walks worden er relevante artikelen met studenten gedeeld.

Contact: Krien Clevis: krien.clevis@zuyd.nl / 06-53938283
Programma 2024-2025
 De samenwerking met Natuurmonumenten is evident, aangezien zij vanaf februari 2023 het gebied beheren. Samenwerking blijft beperkt tot openstelling bij de walks van John Jagt (Natuurhistorisch Museum) en de Universiteit Maastricht en wordt gecombineerd met een korte introductie door Natuurmonumenten. Als tegenprestatie vraagt NM deelname van de studenten aan de jaarlijkse ‘Lammetjesdagen’ (9, 10, 16 en 17 maart).

Verder is het evident dat we deze onderzoeksmodule in samenwerking doen van het Lectoraat AOK en haar gedachtegoed over onderzoek uitdragen. Dat doen we door in nauw overleg met hen te opereren en eventueel door docenten, actief in het lectoraat, in ons team op te nemen.

Tevens draagt iArts (interdisciplinary Arts, https://www.zuyd.nl/en/programmes/interdisciplinary-arts) bij aan het programma en biedt de module aan als een van hun SPECTRUM-projecten. Dat zou kunnen inhouden dat de walks Engelstalig worden, indien hier buitenlandse studenten aan deelnemen.

Voorlopig programma 2024-2025 ARiS
1. Week 7: Maandag 10 februari: thema 1: Ontwikkeling en Onderzoek. Introductie Artistiek Onderzoek in Situ en ENCI-walk: Christian Ernsten en Krien Clevis, met een introductie workshop walking en andere sensory methods (from 12.00 to max. 17.30)*
Dinsdag 11 februari: vervolg thema 1: Positioning; About the ethics of doing Artistic Research: Ties van de Werff. 12.00-13.00 u. Methods-class: Martine de Rooij en Remy Kroese (Cartopology) 13.30-18.00 u. (incl. reflectie op maandag en dinsdag. Locatie: Herdenkingsplein, lokaal volgt)
2. Week 8: Maandag 17 februari: thema 2: Natuur en Ecologie; noticing the field. Talk en walk: Helen Verploegen & Inge Dekker en Miriam Sentler. Voorbespreking en presentaties: 12.00-13.30 -> 13.30 walk -> 17.30 u.(incl. nabespreking)* 
3. Week 9: Maandag 24 februari: thema 3: Industrie en Mens. Walk: Ernst Homburg en Froukje de Boer. Voorbespreking: 12.30-13.00 -> 13.00 walk -> 17.30 u. (incl. nabespreking)* 
4. Week 10: Maandag 3 maart: Voorjaarsvakantie (Carnaval), vrije ruimte studenten (geen begeleiding)
5. Week 11: Maandag 10 maart: Voorbespreking: 12.30-13.00 u. -> John Jagt: 13.00 walk direct op locatie ** 
6. Week 12: Maandag 17 maart: vrije ruimte studenten en begeleiding door Remy Kroesse en Krien Clevis: v.a. 13.00 u. (Locatie ABK) 
7. Week 13: Maandag 24 t/m woensdag 26 maart: 3-daagse Centrale Workshop o.l.v. Kamila Wolszczak (10.00-17.00 Exacte tijden en programma volgen).)***
8. Week 14: Maandag 31 maart: Joep Orbons en Joep Vossebeld: 12.30 walk direct op locatie (Buitengoed Slavante)****
9. Week 15: Maandag 7 april: Natuur en Ecologie, Phil Klahs. Voorbespreking: 12.30-13.00 -> 13.00 walk direct op locatie *****
10. Week 16: Maandag 14 april: vrije ruimte studenten en begeleiding/voorbereiding eind-presentatie (ABK)
11.  Week 17: Dinsdag 22 april: Studentenpresentatie: Eigen Onderzoeksvoorstel (In Situ of Open Space ABK)


N.B.Extra: Maart: Jaarlijkse ‘Lammetjes Dagen’ Natuurmonumenten (exact datum volgt)
******
* Walks en workshops op 10, 17 en 24 februari starten in het ENCI-hoofdgebouw, Lage Kanaaldijk 115 | 6212 NA Maastricht
** Afhankelijk van het weer zal deze workshop starten in de ENCI-groeve (locatie Groeve-paviljoen St. Pieter) of in het Natuur Historisch Museum Maastricht (https://www.nhmmaastricht.nl/).
*** De Centrale workshop start op maandag en dinsdag in het ENCI-hoofdgebouw, Lage Kanaaldijk 115 | 6212 NA Maastricht en op woensdag in de Kunstacademie (Herdenkingsplein, Open Space)
**** Buitengoed Slavante, Slavante 1 | 6212 NB Maastricht
***** Afhankelijk van het weer zal deze workshop in week 15 of week 16 plaatsvinden en starten in Groeve-paviljoen St. Pieter
  
N.B. In principe – tenzij anders aangegeven – vinden de Walks plaats in het ENCI-gebied (locatie ENCI-hoofdkantoor of Hoffmannii) en starten met een voorbespreking en eindigen met een nabespreking. Tijd: 12:00-17:00 (12.00-13.00 pre-talk/13.00-17.30 walk incl. nabespreking).
Buiten beschouwing gelaten de begeleiding op de academie. Sommige walks worden vergezeld van PowerPoints of film screenings. Deze worden ook getoond in het ENCI-hoofdgebouw. Zie verder voor de minor: https://overgangszone.nl/artistic-research-in-situ/ en voor eerder research in het ENCI-gebied: https://overgangszone.nl/  

ENCI-WALKSERS (beknopt)
Met Dr. Christian Ernsten (Universitair Docent in Erfgoed Studies, vakgroep geschiedenis Faculty of Arts and Social Sciences, Universiteit Maastricht, https://christianernsten.nl/), Inge Dekkers en (PhD Socio-ecologische interacties en mens-natuurrelaties, Radboud Universiteit Nijmegen), Helen Verploegen (postdoc mens-natuurrelaties en waarde van natuur, Open Universiteit Heerlen), Miriam Sentler (beeldend kunstenaar & petrocultures researcher PhD, www.miriamsentler.com | www.deeptimeagency.com), Prof.dr. Ernst Homburg (emeritus hoogleraar geschiedenis van wetenschap en techniek, Universiteit Maastricht), Froukje de Boer (beeldend kunstenaar, MA Cartographies of the Vanishing Now, Den Bosch), Dr. John Jagt (paleontoloog en conservator Natuurhistorisch Museum Maastricht), Kamila Wolszczak (kunstenaar-onderzoeker (https://kamilawolszczak.com/), Joep Orbons (archeoloog kalkgroeves Z.-Limburg), Joep Vossebeld (curator/schrijver en artistiek leider Odapark, Venray), Dr. Phil Klahs (bioloog, universitair docent, Faculty of Science and Engineering, Maastricht Science Programme, Universiteit Maastricht), en Natuurmonumenten. Onder begeleiding van Martine de Rooij (docent-onderzoeker, etnografische methoden), Remy Kroese (artistiek onderzoeker, cartopoloog) en dr. Krien Clevis (kunstenaar/ onderzoeker/curator) en in samenwerking met het Lectoraat What Art knows (https://whatartknows.nl/ , Kunstacademie Maastricht).
Centrale workshop 2025: Exploring Landscape Through Walking and Touch
Description and plan for 3-day central workshop in the ENCI area, Maastricht: "Exploring Landscape Through Walking and Touch"

Led by: Kamila Wolszczak
Target Group: Students of the ARiS interdisciplinary minor and other Zuyd students (max. 15 participants)
Location: ENCI area and the Maastricht Institute of Arts, Zuyd University of Applied Science
Duration: 3 days Monday, 24 – Wednesday, 26 March, 2025

Workshop Overview:
This 3-day workshop, "Exploring Landscape Through Walking and Touch," is designed to immerse participants in site-specific artistic research methods, with a focus on walking as a research practice and tactile engagement with the unique, layered landscape of the ENCI area. Led by visual artist Kamila Wolszczak, the workshop encourages participants to explore the sensory and material dimensions of public spaces and mediate between human and other-than-human elements of the environment. The aim is to deepen students' understanding of site-specific art-making by engaging with the hidden narratives and material histories embedded in the landscape.
This workshop fosters an artistic investigation of the ENCI area's geological, ecological, social, and cultural layers, encouraging participants to adopt a bottom-up approach to research, exploring the site's opportunities and complexities. By focusing on walking and tactile exploration, students will learn to co-create with non-human beings, found materials, and unseen forces, using e.g. clay, paper, textile, wood, body as a medium to translate these experiences into tangible forms.

Workshop structure:
Day 1, Monday: Introduction and sensory mapping, ENCI area.

  • • Morning session, 10:00-13:00:
    - Introduction to Kamila Wolszczak’s practice and methods of artistic research in public space, emphasizing walking as a research tool.
    - Introduction of participants, their questions and practices. Overview of the ENCI area first impression and its complex layers (geological, ecological, cultural), encouraging students to think critically about the site.
    - Exercise: Collective walk through the ENCI area, where participants use their senses to map the environment—touching, observing, and interacting with the textures, forms, and materials found in the space. This initial walk will begin to reveal hidden details and life forms embedded in the landscape, stimulating curiosity.

    • Lunch break, 13:00-14:00

    • Afternoon Session, 14:00-17:00:
    - Reflection on the collective walk, focusing on how other-than-human beings in public space influence perception.
    - Exercise: Collective walk through the ENCI area, using e.g., clay, paper, textile, wood, body as a communication tool, participants will create impressions of found objects, textures, and materials gathered during the walk. This practice will highlight the potential of clay to mediate between human experience and the environment, documenting the interaction between touch and materiality.
    - Collective reflections and sharing moment. 

Day 2, Tuesday: Developing research methods and fieldwork, ENCI area.

• Morning session, 10:00-13:00:
- Continuation of the collective process in pairs. Introduction to walking as a method of collective drift, a practice in which participants meander through the landscape, allowing their vision and curiosity to guide their movements. This approach reveals the contrast between the idealized view of the city and the reality of its overlooked details and forgotten elements.
- Exercise: Students will take another individual or paired walk, focusing on the cracks, stones, traces, fossils and discarded artefacts that tell stories of life lost or hidden in the area. Using an "imaginary magnifying glass," participants will zoom in on these micronarratives, collecting objects and materials that capture their attention. During this exercise, it is important to focus on your own working method and point of interest with the questions: what, where, how?

• Lunch break, 13:00-14:00

• Afternoon Session, 14:00-17:00:
- Group presentation of found objects and materials, reflecting on how their discoveries contribute to their evolving research questions. Collective sharing and feedbacking.
- Exercise: Indoors exploration where students use, they materials to create new, speculative artefacts inspired by the traces they’ve uncovered. By using their materials as a transmitter of communication between found matter and humans, students will explore the potential of other-than-human elements to co-create bricolages with them in the artistic process. That’s also co-creative session where we can see how our ideas overlap or make dialogue with each other.

Day 3, Wednesday: Creating site-engaged forms and reflection, the Maastricht Institute of Arts

• Morning session, 10:00-13:00:
- We will work in the studio to synthesize their research into artistic works that respond directly to the ENCI landscape. These works can take the form of sketches, audio recording, storytelling, bricolage, installations, or visual artefacts that communicate their interaction with the site’s materials and textures. Preparation of collective presentation.

• Lunch break, 13:00-14:00

• Afternoon session and presentation at the Maastricht Institute of Arts, 14:00-17:00:
- A group critique and reflection where students present their site-specific artworks, discussing how their research informed their creative process. The focus will be on how each participant's work mediates between human and non-human elements in the environment, revealing new interpretations of the space. This session is just for participants of the workshop.
- Final presentation of the workshop outcomes, including a performative, collective drift inspired by the ENCI area, along with documentation and reflections. Participants will share their work, encouraging an embodied reflection on the interaction between space, art, and research. This session is open to the public.
Materials and tools:
- Each participant should bring their favorite materials to work with, e.g., paper, clay, wood, wire, fabric, something that will help them mediate between themselves and the landscape. The kind of material that will allow you to record the temporality of being with the matter you encounter. Try to make it easy to take on a walk.
- Remember to take a notebook and something to write with, a camera or a smartphone with the ability to record sound and image with flashlight.
- Remember to dress warmly and comfortably in clothes that can get dirty or wet.

Workshop goals:
- Broadening research skills: Students will develop artistic research skills centered on walking and tactile engagement, learning how to apply these methods to site-specific works.
- Mediation between human and other-than-human beings: The workshop will emphasize the co-creation of communication with other-than-human elements, using various materials as a registration matter to explore this connection.
- Speculative storytelling: By interacting with found artefacts and using sensory engagement, students will explore speculative approaches to artistic research, creating new narratives and interpretations of landscape.
- Site-specific engagement: Participants will create site-responsive artworks that engage with the material and non-material aspects of the ENCI area, leading to a deeper reflection on the ecology and social dimensions of the landscape.
- Co-creation process: A key focus of the workshop is the collaborative creation process between participants. Through shared walks, discussions, and joint art-making sessions, students will co-create knowledge and artworks, fostering a deeper sense of connection with each other and the site.

Conclusion:
This workshop led by Kamila Wolszczak offers an immersive exploration of artistic research methods, emphasizing walking, tactile engagement, and co-creation with other-than-human elements. Through collective drifts, sensory exploration, and a co-creative process between participants, students will learn how to develop new perspectives on natural landscapes, creating art that responds to the ENCI area's complex layers. The workshop aligns with the ARiS module’s goal of fostering in-depth, site-specific research and helping students develop critical, creative approaches to understanding and engaging with public spaces.

Short bio:
Kamila Wolszczak is a The Hague-based visual ardst, educator, and researcher. She works with materials that are socially perceived as dirt. She creates installadons, text-based performances, and walkshops exploring the reladons between urban spaces, artefacts, and human traces. She enjoys collaboradve projects and cocreadon, blending fact with speculadon. Kamila received her BA in Paindng, MA in Art Educadon in Poland, and MA in Performing Public Space Ardsdc Research in the Netherlands.
Watch the walkshop video from Vilnius 2023.
More informadon you can find here: www.kamilawolszczak.com
Social media: @speculadve.artefacts / @kamila_wolszczak
Docenten 2025
Martine de Rooij
Martine de Rooij is antropoloog van de wetenschap. Ze behaalde een master aan de Universiteit van Amsterdam (2012) met een etnografisch onderzoek naar tijd en identiteit binnen een archeologische opgraving in Vlaardingen. De opgraving kwam internationaal in de belangstelling te staan vanwege een genetische match tussen het fossiel-DNA van een opgegraven skelet en het levende-DNA van een hedendaagse man uit Rotterdam. Deze Rotterdammer werd bestempeld als Oer-Vlaardinger. De Rooij onderzocht het maakproces van dit wonderbaarlijke personage. Eerder behaalde De Rooij een bachelor in de sociologie (UvA) en een propedeuse als docent beeldende kunst en vormgeving (Fontys). Ze werkte van 2010 tot 2016 bij de afdeling antropologie van de Universiteit van Amsterdam. Ze is verbonden aan het Lectoraat ‘What Art Knows’ (voorheen: Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten (ZUYD). Daarnaast doceert ze artistiek onderzoek aan het Maastricht Institute of Arts and Design. Haar kennis ligt op het gebied van de etnografie, antropologisch veldwerk, zintuigen en notatie, en de kruisbestuiving van academische en artistieke methoden van onderzoek.
Remy Kroese
Remy Kroese (Heerlen, 1981) is opgeleid tot Lecturer in the Arts (Ba), Interior Architect (Ma) en Architect (Ma) en werkte voor verschillende architectuur- en ontwerpbureaus voordat hij samen met Marlies Vermeulen in 2014 Dear Hunter oprichtte. Als grondlegger van de discipline ‘cartopologie’ brengt Dear Hunter (het gebruik van) publieke ruimte in kaart vanuit het oogpunt van de gebruiker, waarbij gebruik wordt gemaakt van etnografische en antropologische methoden en wat resulteert in cartopologische kaarten. Naast het praktiseren van cartopologie, voornamelijk in opdracht van steden en overheden in heel Europa, is hij de medeoprichter van het Institute of Cartopology: een onderwijs- en onderzoekscentrum vermomd als berghut berghut halverwege de Vaalserberg in Vaals (NL). Als docent onderzoek (0,2fte) aan het Maastricht Institute of Arts ligt de focus op elementen uit zijn praktijk: het aanbieden van- en oefenen met- methoden om een specifieke (project)locatie beter te begrijpen en in kaart te brengen. Hij heeft diverse artikelen gepubliceerd op Archined, platform voor architectuur en design en is gastdocent en jurylid aan verschillende universiteiten in Nederland, Duitsland en België, op dit moment de FH Aachen (D) en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten.
Krien Clevis
Krien Clevis (1960) is beeldend kunstenaar/curator/onderzoeker (PhD), en werkt aan long term projecten in Rome en Nederland. Voor haar PhD (LOCVS, 2013) deed zij onderzoek naar de notie en kwaliteit van ‘plaats’ – met name in de kracht van verandering – en zij confronteerde dit artistiek onderzoek met onder andere archeologische debatten over plaats. Haar onderzoek combineert historische/archeologische, artistieke en persoonlijke exploraties van locaties met als doel om aan de opgediepte gelaagde betekenis van plaatsen, een nieuwe, artistieke betekenis toe te voegen. In het kader van haar Postdoc aan het toenmalige Lectoraat Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten (AOK) heeft zij het concept ‘OVERGANGSZONE’ (2016-2021) ontwikkeld, een interdisciplinair onderzoeksproject waar kunstenaars samenwerken met stakeholders en betrokken partijen in het ENCI-gebied in Maastricht in transformatie (http://overgangszone.nl/ ). In Rome deed zij jarenlang onderzoek naar de standpunten van historische beeldmakers op Mijl V en VI van de Via Appia Antica. Dat resulteerde in het project REVISITED Via Appia (2022, Museum het Valkhof, Nijmegen) in samen-werking met archeologen, 3D-dataspecialisten en -ontwikkelaars (https://revisited-via-appia.nl/). Onlangs werkte Clevis aan een foto-research project, waar zij zes Leidse kerken in transitie volgde en in beeld en geluid vastlegde. Het resultaat is een multimediale tentoonstelling ‘De Verkondiging’ in de Petruskerk en twee interventies in Museum De Lakenhal te Leiden, dat begeleid wordt door een door haar uitgegeven magazine Van wie is de kerk (1 nov. 2024 2 februari 2025). Krien Clevis is als docent betrokken bij het Maastricht Institute of the Arts, waar zij Artistic Research doceert, in welke hoedanigheid zij de minor Artistic Research in Situ heeft ontwikkeld en samenwerkt met het huidige Lectoraat ‘What Art Knows’ (ARiS: https://overgangszone.nl/artistic-research-in-situ/ ). Zie verder: http://krienclevis.com/
Bio ENCI-walkers ARiS 2024
Ernst Homburg
Ernst Homburg (1952) studeerde scheikunde in Amsterdam en promoveerde in de geschiedenis in Nijmegen. Van 2002 tot zijn pensioen in 2018 was hij hoogleraar geschiedenis van wetenschap en techniek aan de Universiteit Maastricht. Van 2009 tot 2013 deed hij met studenten Cultuur-wetenschappen een onderzoeksproject over de Sint Pietersberg en de ENCI. Daarnaast was hij vanaf 2012 voorzitter van de Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg en momenteel voorzitter van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL), in welke hoedanigheid hij zich ook met de ENCI bezighoudt. https://nl.wikipedia.org/wiki/Ernst_Homburg
Froukje de Boer
Froukje de Boer (1994) werkt als kuntenaar/onderzoeker met gesloten systemen als structuren. Ze bouwt installaties waarin bevraagd wordt of materiaal op zichzelf kan staan. Met een achtergrond in theater-vormgeving behaalde ze in 2019 haar Bachelor in Fine Arts op de Kunstacademie te Maastricht. Froukje studeerde in juni 2022 af aan de Master Institute of Visual Cultures in Den Bosch. Hier volgde ze de opleiding Visual Arts and Post-Contemporary Practice. www.froukjedeboer.nl
Inge Dekker
Inge Dekker (1992) doet een PhD onderzoek aan het Radboud Universiteit’s Centre Connecting Humans and Nature in Nijmegen naar sociaalecologische interacties over de recente komst van bevers in het stroomgebied van de Dommel. Ze benadert dit fenomeen met cultureel antropologische en STS methoden. Na het uitsterven van bevers in dit gebied zo’n 300 jaar geleden, veranderen ze nu het landschap door het bouwen van dammen, graverij en het omknagen van bomen. Ze worden daarom gekoesterd als ‘ecosysteem ingenieurs’ en biodiversiteit herstellers. Tegelijkertijd ervaren lokale bewoners en landschapsmanagers deze beveractiviteiten als hinderlijk en zelfs een gevaar voor waterbeheer. Deze ambivalente verstrengelingen, die landschappen door geheel Europa aan het her bepalen zijn, geven ons de kans bestaande machtsdynamieken, waarde onderhandelingen en relaties die mensen met andere dieren hebben, beter te begrijpen. Haar analytische focus is gericht op hoe empathie, rivier beheer en sporen deze relaties bemiddelen.
Helen Verploegen
Helen Verploegen (1995) is promovendus aan het Radboud Universiteit’s Centre Connecting Humans and Nature in Nijmegen, waar ze onderzoek doet naar affectieve reacties (zoals rouw) op verlies van biodiversiteit. Specifiek is ze geïnteresseerd in de rol van digitale media in affectieve ervaringen en uitingen. Tijdens haar studie cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht ontwikkelde ze haar interesse in meer-dan-menselijke soorten en landschappen, met de Sint Pietersberg als inspirerende omgeving. https://www.ru.nl/cchn/research/current-research-projects/mourning-deserted-skies/
Kim Gromoll
Kim Gromoll (1994, Keulen) is een beeldend kunstenares gevestigd in Maastricht. Gromoll is gefascineerd door de vele lagen en aspecten waaruit onze existentie en de werkelijkheid bestaan en ze voelt zich aangetrokken tot de essentie en goddelijkheid van het leven. De onderliggende oorsprong van alles. Wat haar helpt deze essentie te verbinden en te onderzoeken zijn onderwerpen zoals schoonheid, tijd, licht, materie (de elementen) en liefde (emoties). In deze zoektocht naar het begrijpen van de wereld omarmt ze aspecten van het fysieke, wetenschappelijke, multidimensionale en spirituele. Door dit te doen wil Kim Gromoll mensen inspireren en een deur openen, die ons leidt naar zowel onze niet-fysieke als elementaire essentie en het vermogen om de grotere realiteit en geest waar te nemen die al het leven met elkaar verbindt.
John Jagt
John Jagt (1960) studeerde eerst Engelse taal- en letterkunde in Nijmegen, werkte daarna als vrijwilliger bij het Geologisch Bureau (Heerlen) en sinds 1991 als conservator paleontologie aan het Natuurhistorisch Museum Maastricht. In 2000 promoveerde hij op een proefschrift over alle stekelhuidigen in het Laat-Krijt en vroeg-Paleogeen en wat er met die dieren gebeurde over de Krijt/Paleogeen-grens heen. Hij werkt momenteel aan diverse fossielgroepen, vaak met buitenlandse collega’s, en in hoofdzaak afkomstig van de voormalige ENCI-groeve. www.nhmmaastricht.nl
PolakVanBekkum
Het kunstenaarsduo PolakVanBekkum vertelt verhalen over hoe beweging het landschap creëert en laat zien hoe met kleine handelingen een landschap kan worden uitgedrukt. Hun werk is multi-disciplinair en is opgenomen in de collecties van Eyefilm, het Amsterdam Museum, Zentrum für Medienkunst, Latvia Museum of Art. https://www.polakvanbekkum.com/
Joep Orbons
Joep Orbons (1964) is als geboren Maastrichtenaar opgegroeid met mergelgroeven en andere onder-grondse zaken in het Mergelland. Voor anderen zijn deze ondergrondse stelsels donker, koud en eng, maar voor hem voelt het als thuis komen in een zeer vertrouwde omgeving. Joep heeft Technische natuurkunde en archeologie gestudeerd, waarbij hij de ondergrondse ruimtes als archeologische onderzoeksobjecten benaderd heeft en daar technische onderzoekstechnieken op loslaat. Voor zijn werk is Orbons beroepsarcheoloog, gespecialiseerd in archeologische dataverzameling, analyse, verwerking en visualisatie. Hij doceert dat vak aan Saxion University of Applied Sciences in Deventer. https://www.archeopro.nl/archeopro team.htm
Joep Vossebeld
Joep Vossebeld (1989) is curator, schrijver en kunstenaar. Als curator is hij verbonden aan het Odapark, een centrum voor hedendaagse kunst in een natuurgebied in Venray. Tussen 2016 en 2019 was hij als gastcurator werkzaam voor het Bonnefantenmuseum Maastricht. Samen met Paula van den Bosch ontwikkelde hij hier een tentoonstellingsmodel om de archieven van overleden kunstenaars te activeren, vanuit het idee ‘Postume Samenwerking’. In 2021 werkte hij samen met Fabian de Kloe aan de tentoonstelling ‘In Search of Sharawadgi: landscape works with Piet Oudolf & LOLA’ voor Museum SCHUNCK in Heerlen. Joep is werkzaam als docent aan de Toneelacademie Maastricht en schrijver voor het cultureel maandblad Zuiderlucht. Tussen 2016 en 2020 was hij gids in de grottenstelsels van de Sint Pietersberg en als deelnemer verbonden aan ‘OVERGANGSZONE’.
http://joepvossebeld.com/
Phil Klahs
Phil Klahs (1990) Phil is botanicus en docent bij het Maastricht Science Programme van de Universiteit Maastricht. Hij is geïnteresseerd in wiskunde, kunst en biologie en beschouwt planten als de meest elegante combinatie van deze passies. Zijn onderzoek maakt gebruik van veldwerk, natuurhistorische collecties, CAD-modellen en computationele vloeistofdynamische simulaties om de aerodynamica van windbestuiving te kwantificeren.
Onderzoek van studenten 2022:



Bio Docenten 2023
Marike Hoekstra
Marike Hoekstra (1966) is kunstenaar, docent en onderzoeker. Ze studeerde kunsteducatie en Russische letterkunde. Als onafhankelijk kunsteducator heeft ze ervaring met kunstprojecten, wetenschappelijk onderzoek en lesgeven in hoger onderwijs. Marike is in 2018 gepromoveerd op een onderzoek naar de betekenis van kunstenaardocenten voor een democratische pedagogische praktijk en werkte als (gast)docent op verschillende hogescholen in Nederland. Voor haar promotie- onderzoek maakte ze mede gebruik van artistieke onderzoeksmethodes. Sinds 2022 is ze artistiek leider van Stichting de Resident en initiatiefnemer van Gastatelier de Vindplaats, waar jonge kinderen en kunstenaars samen een artistieke gemeenschap vormen en een atelierruimte delen op basis van gelijkwaardigheid. Als beeldend kunstenaar maakt ze tekeningen en installaties.
www.marikehoekstra.nl | www.stichtingderesident.nl
Martine de Rooij
Martine de Rooij is antropoloog van de wetenschap. Ze behaalde een master aan de Universiteit van Amsterdam (2012) met een etnografisch onderzoek naar tijd en identiteit binnen een archeologische opgraving in Vlaardingen. De opgraving kwam internationaal in de belangstelling te staan vanwege een genetische match tussen het fossiel-DNA van een opgegraven skelet en het levende-DNA van een hedendaagse man uit Rotterdam. Deze Rotterdammer werd bestempeld als Oer-Vlaardinger. De Rooij onderzocht het maakproces van dit wonderbaarlijke personage. Eerder behaalde De Rooij een bachelor in de sociologie (UvA) en een propedeuse als docent beeldende kunst en vormgeving (Fontys). Ze werkte van 2010 tot 2016 bij de afdeling antropologie van de Universiteit van Amsterdam. Van 2015 tot 2021 was ze verbonden aan het Lectoraat ‘What Art Knows’ (voorheen: Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten (ZUYD). Daarnaast doceerde ze artistieke onderzoeks- vaardigheden aan het Maastricht Institute of Arts and Design (FADE). Haar kennis ligt op het gebied van de etnografie, antropologisch veldwerk, zintuigen en notatie, en de kruisbestuiving van academische en artistieke methoden van onderzoek.
Krien Clevis
Krien Clevis (1960) is beeldend kunstenaar/curator/onderzoeker (PhD), en werkt aan long term projecten in Rome en Nederland. Voor haar PhD (LOCVS, 2013) deed zij onderzoek naar de notie en kwaliteit van ‘plaats’ – met name in de kracht van verandering – en zij confronteerde dit artistiek onderzoek met onder andere archeologische debatten over plaats. Haar onderzoek combineert historische/ archeologische, artistieke en persoonlijke exploraties van locaties met als doel om aan de opgediepte gelaagde betekenis van plaatsen, een nieuwe, artistieke betekenis toe te voegen. In het kader van haar Postdoc aan het Lectoraat Autonomie en Openbaarheid in de Kunsten (AOK) heeft zij het concept ‘OVERGANGSZONE’ (2016-2021) ontwikkeld, een interdisciplinair onderzoeks- project waar kunstenaars samenwerken met stakeholders en betrokken partijen in het ENCI-gebied in Maastricht in transformatie (http://overgangszone.nl/ ). In Rome deed zij jarenlang onderzoek naar de standpunten van historische beeldmakers op Mijl V en VI van de Via Appia Antica. Dat resulteerde in het project REVISITED Via Appia (2022, Museum het Valkhof, Nijmegen) in samen- werking met archeologen, 3D-dataspecialisten en software ontwikkelaars (https://revisited-via- appia.nl/). Vervolgens werkte zij als curator aan een nieuw onderzoeksproject aan de Via Appia: Exploded View, dat zij heeft ontwikkeld in samenwerking met het Interfacultaire Research Instituut CLUE+/VU en heeft uitgevoerd in Rome (2019) en Amsterdam (2022, Arti et Amiciae). Krien Clevis is als docent betrokken bij het Maastricht Institute of the Arts, waar zij Artistic Research doceert, in welke hoedanigheid zij de keuzemodule Artistic Research in Situ heeft ontwikkeld (ARiS: https://overgangszone.nl/artistic-research-in-situ/ ). Zie verder: http://krienclevis.com/
Bio's ENCI-walkers 2023
Ernst Homburg
Ernst Homburg (1952) studeerde scheikunde in Amsterdam en promoveerde in de geschiedenis in Nijmegen. Van 2002 tot zijn pensioen in 2018 was hij hoogleraar geschiedenis van wetenschap en techniek aan de Universiteit Maastricht. Van 2009 tot 2013 deed hij met studenten Cultuur- wetenschappen een onderzoeksproject over de Sint Pietersberg en de ENCI. Daarnaast was hij vanaf 2012 voorzitter van de Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg en momenteel voorzitter van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg (SHCL), in welke hoedanigheid hij zich ook met de ENCI bezighoudt.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Ernst_Homburg
Froukje de Boer
Froukje de Boer (1994) werkt als kuntenaar/onderzoeker met gesloten systemen als structuren. Ze bouwt installaties waarin bevraagd wordt of materiaal op zichzelf kan staan. Met een achtergrond in theater-vormgeving behaalde ze in 2019 haar Bachelor in Fine Arts op de Kunstacademie te Maastricht. Froukje studeerde in juni 2022 af aan de Master Institute of Visual Cultures in Den Bosch. Hier volgde ze de opleiding Visual Arts and Post-Contemporary Practice.
www.froukjedeboer.nl

Riyan van den Born
Riyan van den Born is associate professor Socio-Ecological interactions and studies human-nature relation-ships and societal aspects of nature conservation and water management. Despite many efforts, biodiversity is still declining. Successful nature conservation needs public support and connectivity to nature and motivations to act for nature are crucial components for that. Recently, Riyan has been working on an EU project investigating motivations to act for nature and national projects into motivations of green volunteers, citizen scientists (biodiversity monitoring) and ecological citizenship of youngsters. Since December 2018, she is director of the Centre for Connecting Human and Nature. In this research centre, financed by several nature conservation organisations in the Netherlands, research will focus on the role of childhood experiences for engaged citizenship. https://www.ru.nl/cchn/about-cchn/contact/
Inge Dekker
Inge Dekker (1992) doet een PhD onderzoek naar sociaalecologische interacties over de recente komst van bevers in het stroomgebied van de Dommel. Ze benadert dit fenomeen met cultureel antropologische en STS methoden. Na het uitsterven van bevers in dit gebied zo’n 300 jaar geleden, veranderen ze nu het landschap door het bouwen van dammen, graverij en het omknagen van bomen. Ze worden daarom gekoesterd als ‘ecosysteem ingenieurs’ en biodiversiteit herstellers. Tegelijkertijd ervaren lokale bewoners en landschapsmanagers deze beveractiviteiten als hinderlijk en zelfs een gevaar voor waterbeheer. Deze ambivalente verstrengelingen, die landschappen door geheel Europa aan het her bepalen zijn, geven ons de kans bestaande machtsdynamieken, waarde onderhandelingen en relaties die mensen met andere dieren hebben, beter te begrijpen. Haar analytische focus is gericht op hoe empathie, rivier beheer en sporen deze relaties bemiddelen.
Helen Verploegen en Riyan van den Born
Helen Verploegen (1995) is promovendus aan het Radboud Universiteit’s Centre Connecting Humans and Nature in Nijmegen, waar ze onderzoek doet naar affectieve reacties (zoals rouw) op verlies van biodiversiteit. Specifiek is ze geïnteresseerd in de rol van digitale media in affectieve ervaringen en uitingen. Tijdens haar studie cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht ontwikkelde ze haar interesse in meer-dan-menselijke soorten en landschappen, met de Sint Pietersberg als inspirerende omgeving. https://www.ru.nl/cchn/research/current-research-projects/mourning- deserted-skies/
Wim Peumans
Wim Peumans (1984) is schrijver en antropoloog. Hij behaalde een doctoraat in antropologie (KU Leuven) en was verbonden aan de universiteiten van Kent (Canterbury) en Witwatersrand (Johannesburg). Wim publiceerde een politieke biografie en twee bekroonde academische boeken over seksualiteit, migratie en religie, waaronder ‘Queer Muslims in Europe’ (2018, Bloomsbury). In 2022 was hij de Vlaamse writer-in-residence bij de Jan van Eyck Academie. Momenteel werkt Wim aan een literair non-fictieboek over de Maas. Hij woont in Kanne, de Belgische voortuin van Maastricht.
https://wimpeumans.be/about/ | https://www.janvaneyck.nl/participants/wim- peumans?lang=nl
John Jagt
John Jagt (1960) studeerde eerst Engelse taal- en letterkunde in Nijmegen, werkte daarna als vrijwilliger bij het Geologisch Bureau (Heerlen) en sinds 1991 als conservator paleontologie aan het Natuurhistorisch Museum Maastricht. In 2000 promoveerde hij op een proefschrift over alle stekelhuidigen in het Laat-Krijt en vroeg-Paleogeen en wat er met die dieren gebeurde over de Krijt/Paleogeen-grens heen. Hij werkt momenteel aan diverse fossielgroepen, vaak met buitenlandse collega’s, en in hoofdzaak afkomstig van de voormalige ENCI-groeve. 
www.nhmmaastricht.nl
Mirjam Sentler
Miriam Sentler (1994, DE, wonend en werkend in Nederland) is hedendaagse kunstenaar en onderzoeker. Ze studeerde cum laude af van de master Artistic Research aan de Universiteit van Amsterdam en de bachelor Fine Arts aan de kunstacademie Maastricht. In 2020 ontving ze de werkbijdrage Jong Talent van het Mondriaanfonds. Sentler’s interdisciplinaire werk behandelt de voortdurende verandering van (post)industriële landschappen, waarbij de nadruk ligt op de culturele en ecologische erfenis van verschillende industrieën in tijden van de klimaatcrisis. In haar praktijk houdt ze zich bezig met grote thema’s zoals plaatsgebondenheid en opoffering, en gebruikt ze verschillende media om deze globale concepten in een lokale context zichtbaar te maken. In één van haar performances reist bijvoorbeeld een visfossiel terug naar de onderwaterwereld van de voormalige bruinkoolgroeve waarin het werd gevonden (Descent into the Future, 2020) en in een ander werk worden miljoenen jaren oude fossiele zaden opnieuw gepland in het centrum van Tegelen, waarbij er vragen over de erfenis van de lokale klei-industrie en de verstening van de stad ontstonden (Swamp Palace, 2022). Via residenties en werkperiodes zoekt ze naar passende media om verschillende fenomenen in veranderende landschappen te belichten. In het veld werkt ze samen met wetenschappers en bewoners en leert ze steeds nieuwe vaardigheden die verband houden met het landschap en de menselijke en niet-menselijke bewoners van het gebied.
www.miriamsentler.com
Elena Khurtova
Elena Khurtova is een interdisciplinaire kunstenaar gevestigd in Amsterdam. Terwijl ze reflecteert op de wisselwerking tussen kwetsbaarheid en veerkracht van menselijke en ecologische condities, onderzoekt Khurtova in haar werk de overlappende concepten van zorg en controle. Ze werkt met performatieve en sculpturale installaties, tekeningen en boeken, en brengt door het laten ontstaan van poëtische relaties met verschillende materialen de vergankelijkheid tussen menselijke en niet- menselijke entiteiten in kaart. Elena Khurtova ontving de Proven Talent Grant van het Mondriaan Fonds, de artistieke onderzoeksbeurs van de Gerrit Rietveld Academie en heeft internationaal geëxposeerd, met instellingen als 3bisF Contemporary Art Centre met Manifesta 13, Arti & Amicitiae, NL, Looiersgracht 60, NL, Kunsthalle Lottozero, IT en Korean Ceramic Biennale. Naast haar kunstenaarspraktijk geeft ze les aan het Art and Research programma van de Gerrit Rietveld Academie /UvA en de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten Den Haag, NL.
https://www.elenakhurtova.com/projects-3/
Joep Orbons
Joep Orbons (1964) is als geboren Maastrichtenaar opgegroeid met mergelgroeven en andere onder- grondse zaken in het Mergelland. Voor anderen zijn deze ondergrondse stelsels donker, koud en eng, maar voor hem voelt het als thuis komen in een zeer vertrouwde omgeving. Joep heeft Technische natuurkunde en archeologie gestudeerd, waarbij hij de ondergrondse ruimtes als archeologische onderzoeksobjecten benaderd heeft en daar technische onderzoekstechnieken op loslaat. Voor zijn werk is Orbons beroepsarcheoloog, gespecialiseerd in archeologische dataverzameling, analyse, verwerking en visualisatie. Hij doceert dat vak aan Saxion University of Applied Sciences in Deventer.
https://www.archeopro.nl/archeopro team.htm
Joep Vossebeld
Joep Vossebeld (1989) is curator, schrijver en kunstenaar. Als curator is hij verbonden aan het Odapark, een centrum voor hedendaagse kunst in een natuurgebied in Venray. Tussen 2016 en 2019 was hij als gastcurator werkzaam voor het Bonnefantenmuseum Maastricht. Samen met Paula van den Bosch ontwikkelde hij hier een tentoonstellingsmodel om de archieven van overleden kunstenaars te activeren, vanuit het idee ‘Postume Samenwerking’. In 2021 werkte hij samen met Fabian de Kloe aan de tentoonstelling ‘In Search of Sharawadgi: landscape works with Piet Oudolf & LOLA’ voor Museum SCHUNCK in Heerlen. Joep is werkzaam als docent aan de Toneelacademie Maastricht en schrijver voor het cultureel maandblad Zuiderlucht. Tussen 2016 en 2020 was hij gids in de grottenstelsels van de Sint Pietersberg en als deelnemer verbonden aan ‘OVERGANGSZONE’.
http://joepvossebeld.com/
Roy Erkens
Roy Erkens (1976) is Universitair Hoofddocent bij het Maastricht Science Programme van de Universiteit Maastricht. Daar geeft hij onderwijs in evolutionaire plantenbiologie en biodiversiteit, in het lab en in het veld. Hij wil graag begrijpen waar de enorme plantendiversiteit op aarde vandaan komt. Daarom onderzoekt hij tropische bossen in Centraal- en Zuid-Amerika, de meest biodiverse regio op aarde wat betreft planten. De afgelopen jaren is hij ook betrokken geraakt bij het ontwikkelen van biodiversiteitsonderzoek in Limburg, bijvoorbeeld in het kader van het Grensmaas project. Tot slot geeft hij regelmatig lezingen en workshops voor jong en oud, en is hij te gast op radio en televisie om te praten over evolutie.
https://www.maastrichtuniversity.nl/nl/roy.erkens | www.royerkens.nl
Jessica Nelson
Jessica Nelson (1991) is docent biologie aan het Maastricht Science Programme van de Universiteit Maastricht, waar ze botanie en wetenschappelijke illustratie doceert. Haar onderzoek richt zich op bryofyten (mossen en hun verwanten) en microben, zoals schimmels en bacteriën, die daarmee in symbiose leven. Ze is gefascineerd door de complexiteit van gemeenschapsecologie en de grote diversiteit aan planten en microben, en is gepassioneerd om dit te delen met studenten en het publiek. Haar interesse ligt mede in het snijvlak van kunst en wetenschap. https://sites.google.com/site/jessicanelsonbryos
Bio's ENCI-walkers 2022
Ernst Homburg
Ernst Homburg (1952) studeerde scheikunde in Amsterdam en promoveerde in de geschiedenis in Nijmegen. Van 2002 tot zijn pensioen in 2018 was hij hoogleraar geschiedenis van wetenschap en techniek aan de Universiteit Maastricht. Van 2009 tot 2013 deed hij met studenten Cultuur-wetenschappen een onderzoeksproject over de Sint Pietersberg en de ENCI. Daarnaast was hij vanaf 2012 voorzitter van de Werkgroep Industrieel Erfgoed Limburg, in welke hoedanigheid hij zich ook met de ENCI bezighield. 
Froukje de Boer
Froukje de Boer (1994) werkt als maker met gesloten systemen als structuren. Ze bouwt installaties waarin bevraagd wordt of materiaal op zichzelf kan staan. Met een achtergrond in theater-vormgeving behaalde ze in 2019 haar Bachelor in Fine Arts op de Kunstacademie te Maastricht. Momenteel studeert ze in Den Bosch – Master Institute of Visual Cultures. Hier volgt ze de opleiding Visual Arts and Post-Contemporary Practice.  
Eline Kersten
Eline Kersten (1994) studeerde in 2015 af van de Bachelor Fine Arts in Maastricht, en behaalde in 2017 een Master in Curating van Goldsmiths University in Londen. In haar artistieke praktijk navigeert Eline Kersten door verschillende voorstellingen van klimaatverandering. Welke ongelezen pagina’s van onze geschiedenis zullen voorgoed verdwijnen door smeltende gletsjers? Hoe verandert de taal die we aanwenden om een landschap te beschrijven, wanneer het landschap verandert? Samen met klimaatwetenschappers, historici en componisten zoekt zij manieren om met nieuwe ogen naar het landschap om ons heen te kijken. Door middel van films, prints en kunstenaarsboeken maakt zij deze verhalen over landschappen zichtbaar, en de wijze waarop ze historisch, ecologisch of politiek gekleurd zijn.  
Emile Hermans
Emile Hermans (1988) studeerde aan de Maastricht Institute of Arts (BA Fine Arts) en behaalde zijn Master aan LUCA School of Arts Brussels in 2017. Sinds 2018 is hij lid van Nowhere Collective, waar-mee hij samen events en tentoonstellingen organiseert. Emile was van 2016 tot 2021 deelnemer van ‘OVERGANGSZONE’, waarvoor hij de film Amplifications produceerde. (Amplificatie is een onderdeel van Jung’s methode van droominterpretatie waarbij gebruik wordt gemaakt van mythische, historische en culturele parallellen om materiaal te verhelderen, te versterken en, als het ware, het volume hoger zetten van materiaal dat mogelijk onduidelijk, ijl en moeilijk aan te raken is. De film kan worden gezien als een reconstructie van een droom waarin het werk van Carl Jung en Robert Garcet tot vuursteen werd verenigd in de alchemistische oven die de Eben-Ezer toren is)
John Jagt
John Jagt (1960) studeerde eerst Engelse taal- en letterkunde in Nijmegen, werkte daarna als vrijwilliger bij het Geologisch Bureau (Heerlen) en sinds 1991 als conservator paleontologie aan het Natuurhistorisch Museum Maastricht. In 2000 promoveerde hij op een proefschrift over alle stekelhuidigen in het Laat-Krijt en vroeg-Paleogeen en wat er met die dieren gebeurde over de Krijt/Paleogeen-grens heen. Hij werkt momenteel aan diverse fossielgroepen, vaak met buitenlandse collega’s, en in hoofdzaak afkomstig van de voormalige ENCI-groeve.
Mirjam Sentler
Miriam Sentler (1994) is beeldend kunstenaar en artistiek onderzoeker. Ze studeerde cum laude af aan de Universiteit van Amsterdam (MA Artistic Research, 2020) en de Academie voor Beeldende Kunsten in Maastricht (BFA Fine Arts, 2016). In 2020 ontving ze de werkbijdrage Jong Talent van het Mondriaanfonds. Sentler nam deel aan internationale tentoonstellingen, residenties en artistieke onderzoeksprojecten in o.a. Nederland, Italië, Duitsland, Schotland, Noorwegen en België.
Wouter Osterholt
Wouter Osterholt (1979) is een Nederlandse beeldend kunstenaar, werkzaam en woonachtig in Berlijn. Hij behaalde zijn Bachelor aan de Gerrit Rietveld Academie in 2001 (Vrije Richting). Zijn werk is plaats- en contextgebonden en manifesteert zich vaak in de publieke ruimte, langs de breuklijnen en breekpunten van ons (politieke) landschap waar sociale onrechtvaardigheid, conflicten of problemen aan het licht komen. De projecten zijn zo opgezet dat ze als een seismograaf de spanningen in het sociale veld in kaart kunnen brengen. Osterholt was artists-in-residence onder meer bij V&A Londen (UK), Townhouse Gallery in Caïro (EG), het MAK Center in Los Angeles (US), Capacete in Rio de Janeiro (BR), IASKA in Perth (AUS), en bij PIST in Istanbul (TR). 
Aliki van der Kruijs
Aliki van der Kruijs (1984) is ontwerper en onderzoeker. Zij bevraagt en verbeeldt de relatie tussen mens, landschap, kleur en ruimte, met een sterke focus op het medium textiel. Na haar afstuderen aan het Sandberg Instituut in 2012 (MA Toegepaste Kunst bij de Dirty Art Department) begon zij haar eigen studio. Sindsdien heeft ze een rijke textuurdatabase opgebouwd van materiaal ontwikkeld vanuit haar grote interesse in het weer met zijn watercycli en atmosfeer en de verweringsprocessen op aarde. Aliki initieert vaak zelf onderzoeksprojecten en samenwerkingen, waarvan de resultaten in binnen- en buitenland getoond worden. In 2020-2021 was zij participant aan de Jan van Eyck Academie, een internationaal postacademisch instituut voor beeldende kunst, ontwerp en reflectie in Maastricht.

www.alikivanderkruijs.com | www.madebyrain.com | www.kadanskadans.com 
Joep Orbons
Joep Orbons (1964) is als geboren Maastrichtenaar opgegroeid met mergelgroeven en andere onder-grondse zaken in het Mergelland. Voor anderen zijn deze ondergrondse stelsels donker, koud en eng, maar voor hem voelt het als thuis komen in een zeer vertrouwde omgeving. Joep heeft Technische natuurkunde en archeologie gestudeerd, waarbij hij de ondergrondse ruimtes als archeologische onderzoeksobjecten benaderd heeft en daar technische onderzoekstechnieken op loslaat. Voor zijn werk is Orbons beroepsarcheoloog, gespecialiseerd in archeologische dataverzameling, analyse, verwerking en visualisatie. 
Joep Vossebeld
Joep Vossebeld (1989) is curator, schrijver en kunstenaar. Als curator is hij verbonden aan Odapark, een centrum voor hedendaagse kunst in een natuurgebied in Venray. Tussen 2016 en 2019 was hij als gastcurator werkzaam voor het Bonnefantenmuseum Maastricht. Samen met Paula van den Bosch ontwikkelde hij hier een tentoonstellingsmodel om de archieven van overleden kunstenaars te activeren, vanuit het idee ‘Postume Samenwerking’. In 2021 werkte hij samen met Fabian de Kloe aan de tentoonstelling ‘In Search of Sharawadgi: landscape works with Piet Oudolf & LOLA’ voor Museum SCHUNCK in Heerlen. Joep is werkzaam als docent aan Toneelacademie Maastricht en schrijver voor het cultureel maandblad Zuiderlucht. Tussen 2016 en 2020 was hij gids in de grottenstelsels van de Sint Pietersberg en als deelnemer verbonden aan ‘OVERGANGSZONE’.